شکستگی ستون فقرات همیشه به عنوان یک صدمه وخیم شناخته می‌شود و برخورد با آن کاملا باید با دقت انجام شود، زیرا ممکن است آسیب به نخاع را همراه داشته باشد. بعد از سقوط ، احساس هر گونه درد در پشت به هنگام نشستن و نیز ملاحظه هر گونه جراحت آشکار در این نواحی را باید به منزله شکستگی مهره‌ها تلقی نمود مگر آن که خلاف آن ثابت شود. افتادن جسم سنگین روی پشت و یا سقوط از بلندی به طوری که ستون فقرات با جسمی برخورد کند یا روی باسن یا جفت پاها افتاده باشد و یا سقوط بر روی سر ، مثل شیرجه رفتن در استخر ، می‌تواند باعث شکستگی ستون فقرات شوند.

علائم شکستگی

• درد ناحیه آسیب دیده یا درد شدید بر روی مهره شکسته در هنگام لمس ستون مهره‌ها.
• بی‌حرکتی در دستها یا پاها.
• بی‌حسی در نواحی خاصی از بدن.

آسیب نخاعی

عارضه خطرناک شکستگی ستون فقرات عبارت است از آسیب رسیدن به نخاع و اعصاب نخاعی که به علت فشار قطعات شکسته استخوان یا به علت دررفتگی مهره‌ها و یا خونریزی ایجاد می‌شود. آسیب نخاعی و اعصاب آن سبب اختلالات حسی و حرکتی و فلج در قسمت زیر ناحیه آسیب دیده می‌شود.

برای اطمینان از شکستگی مهره‌ها، وسیله‌ای نوک تیز را به آرامی به کف پاها می‌کشیم، در صورتیکه مصدوم عکس‌العملی نشان ندهد و حرکت شیئ را در هیچکدام از پاهایش حس نکند، دلیل آسیب به اعصاب کمر است. و برای اطمینان از شکستگی مهره‌های گردن ، همین را در مورد دستهای او انجام می‌دهیم، عدم حس شیئ ، دلیل قطع شدن و آسیب نخاعی و صدمه اعصاب در ناحیه گردن است.
در صورت قطع نخاع بوسیله قطعه شکسته مهره ، نخاع هیچوقت ترمیم نخواهد شد و مصدوم تا آخر عمر از سطح شکستگی به پایین فلج خواهد شد. بنابراین روش برخورد اولیه با مصدوم خیلی حیاتی است.

کمکهای اولیه

• مصدوم را در وضعیت خوابیده و بی‌حرکت قرار دهید.
• مصدوم را گرم نگه دارید.
• هرگاه شکستگی از ناحیه گردن به پایین ستون فقرات باشد، جهت بیحرکت نمودن ستون فقرات از آتل تمام قد استفاده نمایید.
• وسط پاها را تا بالا پنبه یا پد بگذارید و با بانداژ پاها را در قسمتهای مختلف محکم ببندید.
• با بانداژ پهن ، زانوها و رانها را محکم نمایید.
• مصدوم را حداقل 4 نفره حدود 20 سانتیمتر از روی زمین بلند کنید و روی آتل تمام قد قرار دهید.
• نقاط گود بدن را با پنبه یا پارچه پر کنید و بوسیله باند ، بدن را به آتل محکم ببندید.
• بیمار را توسط برانکارد سفت و محکم در وضعیتی که راه تنفس او باز باشد به مراکز درمانی انتقال دهید.

شکستگی مهره های گردن

هر گاه مهره‌های گردن دچار ضربه شدید شود، شکستگی مهره‌های گردن به وجود خواهد آمد.

• در شکستگی مهره‌های گردن
  • به مصدوم اجازه ندهید سر خود را خم کند یا بچرخاند.
  • سر و گردن مصدوم را در یک خط قرار دهید بطوری که صورت وی به طرف بالا باشد.
  • از یک آتل که تا ناحیه کمر ادامه داشته باشد، استفاده نمایید و زیر گردن مصدوم را با پنبه یا پارچه بپوشانیذ. سپس آتل را به وسیله سه باند به نحوی ببندید که یک باند به پیشانی و یک باند دیگری در ناحیه کتفها و یکی در انتهای آتل (کمر) قرار بگیرد و با پد یا پارچه فضای خالی بدن را پر کنید.

تاریخ: دو شنبه 15 اسفند 1390برچسب:,

اقدامات اولیه در هنگام سوختگی با آتش

فوراً شعله‌های آتش لباس یا موی مصدوم را خاموش کنید. هر قسمت از لباس را که در حال سوختن است بیرون آورید. در بسیاری از موارد دیده شده است که هنوز قسمتی از لباس مصدومی که به مرکز حوادث و سوختگیها منتقل می‌شود در حال سوختن است. یعنی قبل از اینکه تمام شعله‌های لباس مصدوم را خاموش کنند، او را با عجله منتقل کرده‌اند. باید به یادداشت که قسمتی از شدت یک سوختگی به مدت تماس منبع حرارت با بدن بستگی دارد و هر چه مدت تماس بیشتر باشد شدت سوختگی نیز بیشتر است. بنابراین اولین اقدام درمانی یک مصدوم در حال سوختن حذف فوری و کامل عامل سوزاننده است.

اگر لباسهای مصدوم در حال سوختن است، به او اجازه ندهید تا بدود، چرا که برخورد هوا با شعله آتش آن را شعله‌ورتر می‌کند؛ همچنین به او اجازه ندهید که بایستد، تا احتمال آتش گرفتن موهای سرش و ورود دود داغ به ریه‌های وی به حداقل برسد. بر روی مصدومی که لباسش در حال سوختن است، آب یا سایر مایعات نسوختنی بریزید، یا اینکه مصدوم را با یک پرده ، پتو ، کت یا گلیم تنگ پوشانده و او را در کف زمین صاف بخوابانید این کار باعث می‌شود که آتش از اکسیژن محروم شده و خاموش شود. برای خاموش کردن لباس شعله‌ور نباید از مواد نایلونی یا سایر مواد آتشگیر استفاده کنید.

نباید مصدوم را روی زمین بغلتانید، اینکار باعث سوختن نواحی آسیب ندیده می‌شود. اگر لباسهای در حال سوختن مصدوم آغشته به بنزین است، نباید سعی کرد تا با پاشیدن آب روی آن آتش را خاموش کرد، بلکه باید مصدوم (بجز سرش) را در یک پتوی خیس پیچید تا شعله‌های آتش خاموش شوند. اگر در ضمن خاموش کردن لباسهای مصدوم لباسهای خودتان آتش گرفت و کمکی هم در اطراف نبود، به دور خود یک پتو یا هر چیز مناسب دیگری که در دسترس بود محکم بپیچید و کف زمین بخوابید. پس از خاموش شدن آتش باید تمامی باقیمانده‌های لباس مصدوم را که ممکن است هنوز منبعی از حرارت باشند، خارج کرد. با این وجود سعی نکنید که قسمتهایی از لباس را که به پوست چسبیده‌اند جدا نمایید، این قسمتها را رها کرده و بقیه لباس را قیچی کنید.

از باز بودن راه هوایی و کفایت تنفس مطمئن شوید.

در یک مصدوم بیهوش با عقب دادن سر وی ، هرگونه انسداد راه هوایی توسط زبان را رفع کنید. اگر ترشحاتی در دهان وجود دارد آنها را پاک کنید. اگر مصدوم نفس نمی‌کشد، عملیات احیاء را شروع کنید. در تمام مصدومین سوختگی تعیین کنید که آیا احتمال آسیب به راههای هوایی وجود دارد و شرح مختصری از شرایط آسیب و شکایات مصدوم (اگر او هوشیار است) به دست آورید.

به یاد داشته باشید: اگر احتمال آسیب به راههای هوایی وجوددارد فوراً و قبل از ایجاد زجر شدید تنفسی یا انسداد کامل راه هوایی او را به بیمارستان منتقل کنید.

از کفایت گردش خون مطمئن شود.

اگر نبضی وجود ندارد، ماساژهای قلبی را شروع کنید. اگر خونریزی خارجی شدید وجود دارد، فوراً آن را متوقف کنید. برای درمان و پیشگیری از شوک باید هر چه سریعتر مایع درمانی را شروع کرد. تزریق داخل سیاهرگی مایعات مهمترین جنبه درمان در یک مصدوم دچار سوختگی در طی مراحل اولیه (24 ساعت اول) پس از آسیب است. این مرحله اولیه با از دست رفتن قابل توجه مایعات از طریق پوست و نیز با ایجاد تورم واضح در محل سوختگی مشخص می‌شود. بنابراین باید هر چه زودتر پس از آسیب برای مصدوم دچار سوختگی مایع درمانی را شروع کرد.

به یاد داشته باشید: در یک شخص با سوختگی بیش از 20 درصد سطح بدنش ، هرگونه تاخیر در تجویز مایعات می‌تواند باعث شوک ناشی از کمبود حجم (هیپولمیک) شدید و مرگ شود.

تعیین اولویت درمان مصدوم سوختگی

در تعیین شدت یک سوختگی عوامل مختلفی مانند شرایط آسیب ، عامل سوزاننده ، وسعت سوختگی ، درجه سوختگی ، وجود ضایعات همراه و سن بیمار نقش دارند. برای ارائه کمکهای اولیه به مصدوم در صحنه حادثه ، اصلیترین سوال در ارزیابی شدت سوختگی این است که در طی دقایق و ساعات بعدی چه خطراتی جان مصدوم را تهدید می‌کنند؟ با در نظر داشتن این سوال می‌توانیم اولویتهای درمان و انتقال مصدومین مختلف سوختگی را طراحی کنیم.

سوختگیهای تهدید کننده حیات (اولویت اول)

1. سوختگی درجه سوم با سطحی بیش از 20 تا 25 درصد سطح بدن و سوختگیهای درجه دوم و اول بسیار وسیع
2. هر سوختگی که در آن احتمال آسیب دستگاه تنفسی وجود داشته باشد مثل سوختگی صورت و سوختگیهای وسیع قفسه سینه.

سوختگیهایی که یکی از اندامها (پا یا دست) را در معرض خطر قرار می‌دهند. (اولویت دوم)

مصدومین سوخته‌ای که در معرض خطر از دست دادن یکی از اندامهایشان می‌باشند، دومین اولویت را برای درمان و انتقال دریافت می‌کنند. این گروه شامل مصدومین مبتلا به سوختگیهای محیطی اندامها هستند که به علت تشکیل اسکار(جوشگاه) ، خون رسانی اندامهایشان مختل شده است.

سوختگیهای شدید (اولویت سوم)

سوختگیهای زیر گرچه زندگی را در معرض خطر قرار نمی‌دهند اما به علت ترمیم ناقص آنها و معلولیتهای طولانی مدتی که بجا می‌گذارند تحت عنوان سوختگیهای شدید در نظر گرفته می‌شوند و باید پس از رسیدگی به مصدومین مشمول اولویتهای اول و دوم آنها را درمان کرده و انتقال داد.

1. سوختگیهای مناطق حساس و بحرانی- مفاصل ، دستها و پاها (پایینتر از مچ) و ناحیه تناسلی.
2. سوختگیهای همراه با شکستگی استخوانها و آسیب شدید بافت نرم.
3. هر سوختگی درجه سوم با درگیری بیش از ده درصد سطح بدن.

در معاینه و درمان یک مصدوم سوخته باید از قانون معمول اولویتهای بررسی و درمان پیروی کرد. در بررسی اولیه مصدوم (Primary survey ) باید مشکلات اورژانس تهدید کننده حیات را پیدا کرده و درمان نمود (مانند انسداد راههای هوایی ، ایست قلبی و تنفسی و شوک شدید) ؛ در بررسی ثانویه باید طی یک معاینه فیزیکی سریع سایر مشکلات تهدید کننده حیات را کشف و درمان کرد و علایم حیاتی را اندازه‌گیری نمود و در صورت نیاز یک معاینه عصبی سریع انجام داد. در بررسی نهایی (تکمیلی) طی معاینه و اخذ شرح کامل ، هرگونه درمان لازم دیگر را شروع کرده و مصدوم را برای انتقال آماده می‌کنیم.

تاریخ: دو شنبه 15 اسفند 1390برچسب:,

 

ایجا هر گونه شکاف و از بین رفتن پیوستگی بافتهای بدن چه در داخل و چه در سطح خارجی بدن را زخم می‌نامند. به عبارت دیگر هر گونه صدمه به نسج نرم را زخم گویند.( نسج نرم در بدن شامل پوست ، عضلات ، عروق خونی و اعصاب می‌باشد)

زخمهای باز

هرگاه در اثر عوامل مختلف قسمتی از پوست بدن تغییر شکل دهد و این تغییر شکل باعث خروج خون از بدن شود ایجاد زخم باز می‌نماید. در این نوع زخم خونریزی از بدن قابل روئیت است.

انواع زخمهای باز

• زخمهای شکافدار یا بریدگی‌ها: در این زخم دیواره زخم منظم و مستقیم است که با وسایل برنده مثل چاقو ، شیشه و غیره ایجاد می‌شود این زخمها می‌تواند سطحی باشد که تنها لایه‌های بیرونی پوست از بین می‌رود و یا عمقی باشد که می‌تواند تمام ضخامت پوست و یا نسوج زیر پوستی ، عضلات ، عروق خونی و اعصاب را درگیر کند. این زخمها همراه با خونریزی زیاد و التیام سریع می‌باشد.

• زخمهای پاره پاره: در این نوح زخم لبه‌های زخم نامنظم و ناهموار هستند و ممکن است بر اثر تماس با سیم خاردار برخورد ترکش خمپاره و یا گاز گرفتگی حیوانات ایجاد شود التیام این زخم به کندی صورت می‌گیرد و خونریزی کمتری دارد و معمولا آلوده هستند.

• زخمهای کنده: در این نوع زخم قسمتی از پوست از بدن جدا می‌شود و گاهی اوقات نسج زیر جلدی و عضله نیز کنده می‌شود که می‌تواند ناقص یا کامل باشد گاهی قسمت کنده شده در نزدیکی بدن مجروح پیدا می‌شود که در این صورت باید آن را همراه مجروح انتقال داد.

• خراشیدگی: معمولا براثر ساییده شدن یا سر خوردن روی سطح زبر به وجود می‌آید. که لایه سطح پوست خراشیده می‌شود و زخم به رنگی قرمز روشن و با لکه‌های کوچک خون همراه است. این زخم نسبت به زخمهای دیگر خفیفتر و سطحی‌تر است و اغلب آلوده به غبار و کثافت است و به سادگی عفونی می‌شود.

• زخمهای سوراخ شده: در این نوع زخمها ممکن است دیوار زخم منظم باشد، خونریزی کم و التیام به کندی صورت می‌گیرد.مانند زخمهای چاقو ، گلوله ، سوزن ، خار گیاه و حتی تیزی نرده. در این زخمها ممکن است صدمه داخلی شدید باشد اگر زخم عمیق باشد به علت نفوذ غبار یا ذرات ریز آلوده امکان عفونت وجود دارد.ضمنا زخمهای سوراخ شده خود به دو دسته تقسیم می شوند:
  
  
  • زخم گلوله: مانند ورود گلوله به بدن که ممکن است در بدن باقی بماند و یا این که از بدن عبور کند که در این صورت دو منفذ در بدن ایجاد می‌شود. این زخمها اغلب آلوده هستند به علت این که گلوله نسوج آسیب دیده گرد و غبار و ذرات لباس به داخل زخم کشیده می‌شوند و به همین دلیل زخم گلوله را باید آْلوده فرض کرد ضمنا زخم گلوله ممکن است منظم نباشد چون استخوان می‌تواند مسیر گلوله را منحرف کند.
  • زخم خنجر: مانند چاقو ، میخ یا سایر اجسام نوک تیز که در زخم می‌ماند.

اقدامات لازم

در صورتیکه محلولهای استریل مانند سرم شستشو یا نرمال سالین ، بتادین یا آب جوشیده ولرم در دسترستان هست، گرد و غبار و آلودگی را از روی زخم بشویید.
- زخمهای باز را بلافاصله با یک پوشش استریل مانند گاز یا هر گونه پارچه تمیز دیگر بپوشانید.(پانسمان)
- جسم خارجی عمقی از جمله جسم خارجی نوک تیز مثل میله یا سوزن یا چاقو را هرگز از زخم خارج نکنید (به خصوص در قفسه سینه یا شکم) ، چون ممکن است سبب آسیب بیشتر به عروق خونی و خونریزی شود.
-در مورد زخمهای خونریزی دهنده لخته خونهای روی زخم نباید با کشیدن گاز و ... جدا شود چون باعث ایجاد خونریزی مجدد می‌شود.

پیشگیری از کزاز در زخم باز

کزاز بیماری خطرناکی است که معمولا در اثر وجود باکتری کزاز (تتانوس) در خاک و ورود آن به زخم ایجاد می‌شود. این باکتری در زخم یک سم خطرناک تولید می‌کند که سبب آسیب به دستگاه عصبی و فلج شل و یا اسپاسم و گرفتگی عضلات (بخصوص فلج عضلات تنفسی) می‌شود.
چون درمان کزاز بسیار مشکل است، بهترین کار پیشگیری با واکسیناسیون می‌باشد. درصورتی که بیش از 10 سال از تاریخ آخرین واکسن مصدوم گذشته باشد، باید هم واکسن کزاز و هم پادتن ضد کزاز تزریق کند.

زخمهای بسته

زخم بسته عبارت است از صدمه و ضایعه دیدن بافتهای داخلی بدن ، بدون اینکه راه ارتباطی به بیرون و سطح بدن داشته باشند. این زخمها معمولا نتیجه تحت فشار قرار گرفتن بوسیله اشیاء سنگین می‌باشد.
در این نوع زخم احتمال دارد، اعضا داخلی نرم و توخالی پاره شده و یا له شوند و نیز استخوانها دچار شکستگی شوند بدون این که از بیرون قابل دید باشند. زخم بسته از یک کوفتگی زیر پوستی ساده تا پارگی و سوراخ شدگی اعضا داخل بدن متغیر است. به عنوان مثال له شدگی یا پارگی کبد ، ریه و یا طحال و ... می‌تواند به صورت کوفتگی روی پوست آن قسمت و یا حتی بدون علایم قابل دید (آسیبهای مخفی) اتفاق بیافتد.

انواع زخم بسته

• زخمهای کوفتگی (کوبنده): ضربه غیر برنده به بدن می‌تواند باعث له شدن و جداشدن لایه‌های عمقی‌تر پوست و نسوج زیر جلدی شود بدون این که خونریزی قابل روئیت باشد. در اثر آسیب دیدگی سلولها و عروق خونی مایع و خون در نسج آسیب دیده زیر پوست تجمع پیدا می‌کند و باعث ایجاد تورم و درد می‌شود و به رنگهای سیاه ، آبی و یا کبود مشخص می‌گردد. مانند خوردن چکش روی ناخن و غیره. تجمع موضعی خون در داخل بافتها را هماتوم گویند.

• زخمهای له شده (له شدگی): در اینجا دیواره زخم نامنظم و خونریزی زیاد است و التیام به کندی صورت می‌گیرد. در صورتی که ضربه بسیار شدید باشد احتمالا علاوه بر آسیب وسیع به نسج نرم شکستگی هم به همراه دارد. این گونه مصدومین اگر له شدگی شدید داشته باشند معمولا علائم شوک هیپوولمیک یا شوک ناشی از کاهش حجم خون را نشان خواهند داد.

کمکهای اولیه در زخمهای بسته

کوفتگی شایعترین نوع زخم بسته است که نیازبه کمکهای اولیه سریع ندارد. ولی اگر این کوفتگی در نقاط حساس و حیاتی بدن همچون گردن ، شکم و پهلوها باشد نیار به بررسی بیشتر دارد. چرا که ممکن است اعضاء نرم زیر این قسمتها دچار آسیب و پارگی شده باشند و خطرات بیشتری و مهمتری فرد را تهدید کند. لذا بهترین اقدام برای اینگونه افراد انتقال به مرکز درمانی جهت معاینه کامل می‌باشد. البته قبل از انتقال درصورت نیاز درمان شوک (درصورت وجود علایم شوک) برای مصدوم باید انجام گیرد.
علایم شوک شامل رنگ پریدگی صورت ، سرد شدن دست و پا ، تنفس سریع ، نبض بسیار سریع و ضعیف و فشارخون پایین می‌باشد.

عوارض و آثار سوء زخمها

• عفونت: ورود و رشد ونمو میکروبها را در زخم ، عفونت گویند. اگر زخم پس از 48 ساعت کاملا بهبود نیافت احتمالا به علت ورود گرد و غبار نسوج مرده و میکروبهایی که در زخم مانده عفونی شده است. علائم عفونت شامل حرارت بالا و تب ، تورم و قرمزی اطراف زخم ، ازدیاد درد و سوزش زخم و در نهایت در زخمهای کثیف یا زخمهای عمیق ، عفونت کزاز می‌باشد.

• از دست دادن مایعات بدن: آسیب وسیع به نسج نرم می‌تواند در صورت عدم خونریزی به شوک بینجامد و نهایتا به تخریب سلولی منتهی شود که این امر باعث از دست دادن مقادیر زیادی مایع داخل سلولی و خارج سلولی می‌گردد.

• آسیب به احشاء داخلی: ضربات (غیر برنده) به سینه و شکم یا لگن می‌تواند باعث آسیب شدید داخلی (ریه‌ها ، شکم ، مغز و قلب) شود.

• ناتوانی و تغییر شکل محل آسیب دیده: آسیبهای شدید به پوست، عضلات ، اعصاب یا رگهای خونی می‌تواند منجر به ایجاد تغییر شکل و تشکیل جوشگاه و بافت ناجور کلوئید و ناتوانی شدید در ناحیه آسیب دیده شود.

تاریخ: دو شنبه 15 اسفند 1390برچسب:,

قرار دادن پوشش حفاظتی مناسب بر روی زخم را پانسمان می‌گویند که باید حدالامکان استریل باشد. زخمهای باز در اکثر موارد خونریزی می‌کنند و به علت باز بودن آنها و احتمال عفونی شدنشان نیاز به پانسمان و بانداژ دارند.

اهداف پانسمان

پانسمان به منظور حفاظت زخم از هر گونه صدمه احتمالی در طول التیام ، جلوگیری از ورود میکروب به داخل زخم و آلودگی و عفونت زخم ، جذب ترشحات زخم و کنترل خونریزی انجام می‌شود.

وسایل موردنیاز برای پانسمان

گاز یا تنزیب استریل ، پنبه استریل ، پد (از لایه‌هایی از پنبه و گاز یا پارچه دیگری که قدرت جذب ترشحات را دارد، تشکیل شده است) باند نواری و چسب ، قیچی ، پنس و مواد ضد عفونی کننده. به جای گاز می‌توان از پارچه خانگی تمیز و غیر پرز دار استفاده کرد. ولی مواد پرز دار و کرکدار (مثلا پنبه) ، نباید مستقیم روی زخم گذاشته شود چون رشته‌ها ممکن است به داخل زخم نفوذ کنند. کلیه وسایل پانسمان حدالامکان بلاید استریل باشد. بعضی از وسایل را می‌توان بوسیله جوشاندن در آب به مدت 10 تا 20 دقیقیه از زمان شروع جوش استریل کرده و یا لوازم فلزی را بوسیله شعله آتش می‌توان ضدعفونی کرد. برای ضدعفونی پارچه‌های که در دسترس است می‌توان با اطو کشیدن کار استریل کردن را انجام داد.

قاعده عمومی پانسمان و طرز انجام کار

• قبل از شروع پانسمان ابتدا باید دستها و زیر ناخن ها را با آب و صابون شستشو داد. و پس از آن درصورت امکان ، کمی الکل سفید به دستها مالید. هنگام پانسمان از سرفه و عطسه بر رویزخم و یا صحبت کردن جلوگیری کنید.
• برای ضد عفونی کردن زخم از بتادین استفاده کنید. در مورد زخمهای آلوده قبل از ضدعفونی باید شستشوی زخم با سرم شستشو و در صورت نبود، با آب معمولی یا آب نمک (محلول را می‌توان با 9 گرم نمک باضافه 1 لیتر آب جوشیده تهیه کرد) انجام شود.

• در ضدعفونی زخم ، پنبه آغشته به بتادین از مرکز به سمت خارج به صورت دورانی کشیده شود و پنبه‌ای که به اطراف زخم کشیده می‌شود نباید دوباره بر روی زخم مالیده شود.
• پانسمان باید به اندازه‌ای باشد که کاملا زخم و اطراف آنرا بپوشاند.

• و پانسمان باید جذب کننده باشد، چون اگر عرق پوست نتواند بخار شود پوست اطراف زخم مرطوب خواهد ماند و محیط مناسبی برای رشد باکتریها بوجود می‌آید که از بهبود زخم جلوگیری کرده و یا به تعویق می‌اندازد.
• بانداژ را نباید بیش از حد شل یا سفت بست.
• نوک انگشتان دستها و پاها را باید باز گذاشت (برای برری آگاهی از خونرسانی نوک انگشتان)

پانسمان فشاری

در بریدگیهایی که خونریزی شدید دارند می‌توانیم با استفاده از پانسمان فشاری خونریزی را بند بیاوریم پانسمان فشاری عبارتست از قرار دادن یک گاز استریل (یا پارچه) بر روی زخم و استفاده از چسب به شکلی که گاز کاملا بر روی زخم فشرده شود و سبب بند آمدن خون شود.

پانسمان باز

در زخمهایی مانند زخم سوختگی و … پس از شستشوی زخم و استفاده از پماد و داروی مناسب ، روی آن پوشیده نمی‌شود. پانسمان مرطوب هم به این نوع پانسمان گفته می‌شود.

تاریخ: دو شنبه 15 اسفند 1390برچسب:,

هر گاه پس از ایجاد خونریزی، خون بدرون حفره‌های داخلی بدن ریخته و سپس در اثر نشانه های بعدی که ظاهر می‌گردد، مشخص شود، خونریزی را داخلی می‌نامند. در پاره‌ای موارد خونریزی داخلی بعلت وجود بیماری‌های مختلف است و در بعضی مواقع بعلت وارد شدن ضربه یا شستگی است. خونریزی داخلی ممکن است قابل رویت یا غیر قابل رویت باشد. ولی در صورت قابل رویت بودن نیز ، خیلی کمتر از آن چیزی که هست، دیده می‌شود.

علایم

با مشاهده مکانیسم جراحت ، وجود صدمات و جراحتهایی که باعث خونریزی داخلی می شوند و علائم مشخص شوک ، خونریزی داخلی قابل تشخیص است.جراحت های خارجی حاد بعضی مواقع نشان دهنده خونریزی داخلی هستند. با وجود این ، نشانه های خارجی خونریزی داخلی اغلب جزئی بوده یا اصلاً دیده نمی شوند. ممکن است تنها ، خونریزی خارجی خفیفی دیده شود.در مواردی که ضربه غیر نافذ است، کبودی جزئی در پوست می تواند نشانه وجود جراحت و خونریزی در یکی از اعضای داخلی بدن باشد.

در حین بررسی دقیق تمام بدن ممکن است با نشانه های زیر برخورد کنید که در این صورت باید خونریزی داخلی را حتمی بدانید:

• کبودی یا ضربه های نافذ در گردن.
• جراحتهایی که در ناحیه سر شکاف ایجاد کرده اند.
• خونریزی از گوشها و بینی.
• استفراغ خونی و یا سرفه که همراه با خون باشد( خون قهوه ای رنگ و یا کفدار).
• خون مردگی در ناحیه قفسه سینه و یا نشانه های شکستگی احتمالی دنده‌ها.
• جراحتهایی که در ناحیه قفسه سینه و یا شکم ایجاد پارگی کنند.
• تورم و کبودی قسمتهایی از شکم.
• سفت شدن و یا اسپاسم شکم( بیمار بر روی شکم خم می‌شود).
• وجود خون در ادرار .
• شکستگی استخوان ، خصوصاً شکستگی لگن خاصره و استخوانهای بلند بازو و ران.

گیجی ، ضعف شدید مخصوصا وقتیکه فرد ایستاده است، پریدگی رنگ صورت و لب ، پوست سرد و مرطوب ، تشنگی ، بیقراری ، ضعیف و تند شدن ضربان قلب (ممکن است نبض های انتهایی قابل لمس نباشند) پایین افتادن فشار خون ، تنفس سریع و سطحی و بالاخره کاهش سطح هوشیاری و بی‌هوشی علایم خونریزی داخلی و در واقع شوک ناشی از خونریزی داخلی هستند. که در این موارد بایستی بیمار سریعا به بیمارستان منتقل گردد.

اگر علائم زیر مشاهده شدند ، خونریزی داخلی خطرناک است :

• سخت شدن و اسپاسم ماهیچه‌های دیواره شکم .
• ضربه نافذ قفسه سینه و یا شکم.
• شکستگی استخوان ران و یا لگن خاصره ( که در این صورت احتمال خونریزی به میزان 1 لیتر و یا بیشتر می‌باشد ).
• خونمردگی‌های حاد در پوست بدن.
• وجود علائم و نشانه‌های شوک.

نشانه های شوک در خونریزی داخلی

اگر خونریزی داخلی خیلی شدید باشد، شوک ایجاد می کند و باعث از کار افتادن قلب و شش نهایتاً مرگ می شود.
نشانه های شوک که به خونریزی داخلی مربوط می شود عبارتند از :

• اضطراب و بیقراری(که از علائم اولیه و قطعی شوک است) و پرخاشگری و آشفتگی.
• تشنگی.
• رنگ پریدگی، مرطوب شدن و سردی پوست که اغلب با عرق شدید همراه است( معمولاً ابتدا دستها و پاها چنین می شوند)و احساس سرما.
• تند شدن و ضعیف شدن نبض.
• کاهش فشار خون ، معمولاً تا 60/90 میلی متر جیوه و یا پایین تر ، از علائم نهایی شوک است .
• تنفس سریع و احتمالاً سطحی.
• تغییر در سطح هشیاری.
• گشادی مردمک چشمها.
• و در موارد نادر ، لرزش بدن.

دلایل خونریزی داخلی

جراحت های عمیق ، پارگی و جراحت اعضای مختلف بدن( مثلاً پارگی یا لهیدگی کبد و طحال )، پارگی رگهای خونی، زخمهایی خونریزی دهنده و بافتهایی که شدیداً متورم شده اند، خونریزی داخلی ایجاد می کنند.قطع رگهای خونی قفسه سینه و یا شکم در عرض چند دقیقه و یا حتی چند ثانیه موجب مرگ می شود.
جراحت هایی که عمقشان زیاد است، باعث پارگی سرخرگها و سیاهرگهای اصلی و در نتیجه خونریزی داخلی می شود. جراحت های عمیق در ناحیه قفسه سینه و شکم نیز رگهای خونی زیادی را قطع می کند و باعث حرکت آزادانه خون به حفره بدن می شود.هرگونه جراحت در ماهیچه و یا شکستگی استخوان نیز میتواند سبب خونریزی داخلی شود.

انواع خونریزی داخلی

خونریزی نای و شش‌ها

چنانچه در این مراکز خونریزی ایجاد گردد، خون به منزله جسم خارجی عمل کرده و باعث تحریک مخاط شش‌ها شده و ایجاد سرفه می‌کند. در این موارد خون با سرفه از دهان بیمار خارج می‌شود که به رنگ قرمز روشن بوده و کف آلود است.

خونریزی جمجمه

در صورتی که ضربه‌ای به جمجمه وارد شده و باعث خونریزی شود، داخل سفیدی چشم ، قرمز رنگ شده و از بینی خونابه خارج خواهد شد. و یا ممکن است از گوشها و بینی خون خارج شود. در صورتیکه شکستگی ضعیف باشد و خون بیرون راه پیدا نکند تجمع خون در داخل جمجمه باعث فشار به مغز شده و فقط با سردرد و استفراغ مکرر و یا کاهش هوشیاری ممکن است خودش را نشان دهد. در صورت ضربه به سر- استفراغ مکرر و سردرد زنگ خطر بزرگی جهت اعلام خونریزی داخل مغزی می‌باشد که می‌تواند باعث مرگ مصدوم گردد.

خونریزی دستگاه گوارش

هرگاه در مری و معده خونریزی ایجاد شود، بیمار خون روشن یا مواد قهوه ای رنگ استفراغ می‌کند. در صورت خونریزی از روده ها (بسته به محل) دفع خون روشن یا مدفوع قیری رنگ اتفاق می‌افتد.
در صورت ضربه به شکم- دل درد شدید زنگ خطر بزرگی جهت اعلام خونریزی داخلی می‌باشد که می‌تواند باعث مرگ مصدوم گردد.

خونریزی از دستگاه ادراری و کلیه‌ها

خونریزی از دستگاه ادراری و کلیه‌ها با تغییر رنگ ادرار، کدر شدن ادرار و یا ادرار خونی مشخص می‌شود.

خونریزی غیر قابل رویت

خونریزی داخلی نسج در شکستگیها ، خونریزی کبد و طحال ، خونریزی داخل حفره شکم ، خونریزی داخل قفسه سینه که خون دیده نمی‌شود بسیار خطرناک است و باید در تمام موارد تصادفات یا ضربه‌ها مخصوصا به نواحی کبد و طحال در جستجوی علایم خونریزی داخلی بود.

کمکهای اولیه در خونریزی داخلی

• بیمار را به حالت راحت و بدون حرکت بخوابانید. مجروحینی که از ناحیه ستون فقرات و گردن آسیب دیده‌اند باید تحت مراقبت بیشتری قرار گیرند تا صدمات این نواحی تشدید نشوند.
• کنترل علایم حیاتی: هر5 دقیقه ، علائم حیاتی را کنترل کنید( نبض- تنفس- فشار خون )
• کنترل راههای هوایی: مسیر تنفسی آزاد تمیزی برای مجروح فراهم کنید و مراقب علائم حیاتی باشید.
• قرار دادن بیمار در مناسبترین وضعیت: مثلا اگر بیمار دچار تهوع و استفراغ مکرر است او را به پهلو بخوابانید.
• از راه دهان هیچ چیز به مصدوم نخورانید. زیرا ممکن است مجروح استفراغ کند و با وارد شدن محتویات استفراغ به ریه ، مشکلات تنفسی جدیدی برای وی ایجاد شود.
• هرگونه خونریزی خارجی را مهار کنید.
• لباسهایی را که در ناحیه گردن و کمر ایجاد فشار می کنند، آزاد کنید.
• مراقبتها و کمکهای اولیه لازم را در مورد شکستگیها انجام دهید.مصدوم را به آرامی و با احتیاط جابه جا کنید.
• چنانچه احساس سرما می‌کند، او را گرم نگهدارید.
• هرچه سریعترمصدوم را به بیمارستان برسانید.در مورد خونریزی داخلی مهمترین کار رساندن بیمار به بیمارستان است. زیرا در این قبیل موارد در منزل نمی‌توان برای بیمار کار موثری انجام داد.
• به یاد داشته باشید مصدومینی که دچار خونریزی در نواحی قفسه سینه و یا شکم شده‌اند در اولویت درمان و انتقال قرار دارند.

کاربرد آتل برای شکستگی های دست ویا پای جراحت دیده، کمک می کند که خونریزی داخلی مهار شود. در این موارد، آتل های بادی نیز مفید هستند.خونریزی هایی که در اثر جراحت یا بیماری در حفره قفسه سینه و یا شکم ایجاد می شوند، در صحنه حادثه قابل کنترل نیستند، حتی اگر از لباسهای بادی ضد شوک استفاده شود.

تاریخ: دو شنبه 15 اسفند 1390برچسب:,

هر گاه بر اثر عوامل گوناگون در یکی از رگها پارگی ایجاد شود که همراه با پارگی سطح پوست و یا شکاف در سطح بدن باشد و مقداری خون به خارج از بدن ریخته و قابل دید باشد خونریزی را خارجی می نامند. مانند خونریزی خارجی حاصله از بریدگیها ، زخم و غیره.

انواع خونریزی خارجی

خونرزیزی سرخرگی (شریانی)

سرخرگها دیواره های محکمی دارند که خون را تحت فشار زیادی قرار می دهند. بنابراین ، خونریزی سرخرگی اغلب بافشار و شدید است و با هر تپش قلب فوران می کند و شدید می شود. در این حالت خون با فوران خارج می‌شود و رنگ آن معمولا قرمز روشن است. خونریزی سرخرگی معمولاً شدید است و از آنجایی که فشار زیادی دارد ، لخته شدن خون - که خونریزی را متوقف می کند- به دشواری صورت می گیرد اگر سرخرگ قطع شده بزرگ باشد، خونریزی می‌تواند در عرض چند دقیقه بیمار را از پای در آورد.

خونریزی سیاهرگی (وریدی)

سیاهرگها خون را با فشار کمتری به سمت قلب منتقل میکنند. خونریزی سیاهرگی اغلب جریان ثابتی دارد و خون به آرامی جریان می‌یابد و رنگ آن قرمز تیره است و امکان دارد که بسیار شدید باشد.

خونریزی مویرگی

از آنجایی که مویرگها خیلی ظریف و کوچک هستند، خونریزی های مویرگی غالباً جریان کندی داشته و ترشح می باشند. رنگ خون قرمز است و معمولاً روشن تر از رنگ خون سرخرگ می باشند.خونریزی مویرگی معمولاً به علت زخم و یا خراشی کوچک بوجود می آید. این نوع جراحت معمولاً ایجاد آلودگی پوستی می کند و احتمال عفونت بافتی آن وجود خواهد داشت جراحیهای بزرگ نیز اغلب به همراه خونریزی مویرگهای اطراف رگ اصلی می‌باشند.

اقدامات اولیه در خونریزی خارجی

فشار مستقیم

موثرترین روش در کنترل خونریزی از طریق فشار مستقیم است و به این طریق انجام می‌شود که روی موضع را 10 تا 15 دقیقه بدون برداشتن دست و یا کم کردن فشار ادامه دهید، فشار ثابت و محکمی به زخم وارد آورید تا خونریزی قطع شود.







همین که خونریزی مهار شد ، باندی را محکم بر سطح زخم پیچیده و "پانسمان فشاری" ایجاد کنید. کاربرد پانسمان فشاری به منظور ایجاد فشار کافی و مستقیم به زخم است تا خونریزی کنترل شود. چندین لایه گاز استریل بر روی زخم بگذارید .یک لایه ضخیم باند بر روی گازهای استریل قرار دهید. لایه ضخیم مناسب برای خونریزی حاد ، گازهای چند لایه ای است.

اگر برای خونریزی حاد از پانسمان فشارنده استفاده کرده اید نبض مجروح را ، درست در انتهای ناحیه ضایعه دیده ، امتحان کنید چراکه ممکن است در اثر فشار زیاد، جریان خون در دست و یا پای مجروح متوقف شود. اگر نبض بیمار را احساس نمی کنید فشار را کمی کاهش داده تا مجدداً جریان خون برقرار شود، باید یه طور مداوم در ضمن درمان نبض مجروح را کنترل کنید. در بعضی موارد قطع یک سرخرگ اصلی جریان خونی را که برای ایجاد ضربان لازم است متوقف می کند.

فشار بر نقاط فشار

روش فشار مستقیم ممکن است بدلیل شدت جراحت وارده و یا نوع زخم غیر ممکن باشد و یا بدلیل خونریزی بیش از حد نتواند خونریزی را کنترل کند. در این گونه موارد بر روی سرخرگ اصلی در نقطه‌ای بالاتر از محل خونریزی جایی که سرخرگ از روی یک استخوان عبور می کند (نقاط فشار) فشار وارد می کنیم تا خون به قسمت- زخم نرسد و آنقدر فشار می‌دهیم تا خونریزی قطع شود. البته فشار بر روی سرخرگ نباید بیش از 10 دقیقه طول بکشد.

بالا نگه داشتن عضو

یعنی بالاتر از سطح قلب قرار دادن عضو مجروح که این عمل مخصوصا اگر خونریزی در دست یا ساق پا باشد براحتی امکان پذیر است. که به علت نیروی جاذبه فشار خونریزی کمتر می‌شود. در صورت وجود شکستگی در عضو استفاده از این روش محدودیت دارد.

بستن تورنیکه

این روش فقط زمانی انجام می‌شود که کوشش های قبلی جهت کنترل خونریزی موثر واقع نشود و یا در مواقعی که اندام قطع گردیده و نگرانی در مورد از بین رفتن بافتهای پایین تر از محل بستن تورنیکه نباشد. تورنیکه را گرو و شریان‌بند یا رگ‌بند نیز می‌گویند. برای این روش پارچه یا دستمالی به پهنای حدود 5 سانتی‌متر را بالاتر از محل خونریزی طوری می‌بندیم که خونریزی قطع شود و بیمار را سریعا به بیمارستان می‌رسانیم. این روش فقط در اندام ها (دست و پا ها) قابل استفاده است و بیشتر از 5/1 ساعت نباید طول بکشد چون باعث تخریب بافت پایین‌تر از آن می‌شود. و برای جلوگیری از عوارض آن بهتر است هر 15دقیقه یکبار باز شده و دوباره بسته شود.

اقدامات اورژانس در خونریزی خارجی در اثر ورود یک شئ خارجی برنده

موقعی که جسم خارجی در زخم وجود دارد نباید جسم خارجی را از زخم بیرون کرد چون باعث تشدید خونریزی می‌شود.بعضی مواقع خونریزی خارجی در اثر ورود یک شئ خارجی برنده مانند ترکش و یا چاقو ایجاد می شود که ممکن است در محل زخم باقی مانده باشند. کنترل این نوع خونریزیها در صحنه حادثه مانند سایر خونریزی های خارجی است به جز اینکه هیچگاه نباید جسم خارجی باقیمانده راخارج کرد در این موارد دور تا دور انتهای بیرونی جسم خارجی را آنقدر گاز تمیز یا یک حوله لوله شده قرار می دهیم تا بلندی پانسمان با انتهای جسم خارجی هم سطح شود سپس روی آن را باندپیچی کرده و از روشهای دیگر کنترل خونریزی خارجی نیز استفاده می کنیم.

در این موارد اگر جسم خارجی را بیرون بیاوریم ممکن است خونریزی خارجی شدیدترشود چرا که ممکن است قسمتی از رگ بریده شده توسط خود جسم خارجی مسدود شده باشد وبه کنترل خونریزی کمک کند ولی با برداشتن آن محل خونریزی دهنده وسیع تر شده یا اینکه در ضمن بیرون کشیدن میتواند رگهای مجاور را نیز پاره کند و خونریزی را شدید تر نماید.

رساندن بیمار به مرکز درمانی

اگرچه درمان خونریزی خفیف را می توان به تعویق انداخت اما اگر همین خونریزی خفیف برای مدت طولانی ادامه داشته باشد و خون زیادی از مجروح از دست برود باید آن را در مرحله مقدماتی درمان کرد.

نشانه های شوک در خونریزی خارجی

شخصی که خون زیادی از دست داده است، دچار شوک می شود. در مراحل اولیه فرد بی‌قرار و مضطرب است ولی کم‌کم با پیشرفت شوک فرد گیج و خواب آلوده شده و نهایتا کاملا بیهوش می‌شود. از جمله نشانه ها ی شوک: ضربان قلب سریع - تنفس سریع و سطحی - پوست سرد و مرطوب و مجروح ، پرخاشگر، مضطرب و آشفته می شود و شاید تغییری در سطح هشیاری اش ایجاد شود.
حتی اگر خونریزی به ظاهر جدی نباشد ولی نشانه های شوک در مجروح دیده شود، خونریزی خطرناک خواهد بود. در هر صورت شما باید قبل از بروز نشانه های شوک ، درمان را شروع کنید. چرا که وقتی شوک ایجاد شود ، ممکن است دیگر درمان موثر واقع نشود. با دیدن هرگونه خونریزی شما باید خود را برای مقابله با شوک وبا گسترش آن آماده کنید.

خونریزی خارجی خطرناک

کاهش زیاد خون بسیار خطرناک است: میزان خون که از بدن خارج شود و برای مجروح ایجاد خطر نکند، در اشخاص مختلف متفاوت است. معمولاً کاهش خون به میزان 25 الی 40 درصد حجم کل خون ، وضعیت خطرناکی ایجاد می کند .
بااستفاده از یک سری نشانه های مشخص ، دیگر احتیاجی به برآورد حجم کلی خون مجروح نخواهد بود. کاهش فوری یک لیتر خون از مجروح بزرگسال ، وضعیتی خطرناک به حساب می آید. برای کودکان، به نسبت سن و وزنشان، کاهش یک چهارم تا یک دوم حجم خون ، خطرناک است و در نوزادان حتی کاهش 24 میلی لیتر خون بسیار خطرناک خواهد بود. تشخیص و متوقف کردن خونریزی خارجی بخشی از اقدامات اولیه درمان است.کنترل خونریزی های شدید که معمولاً از نوع سرخرگی و یا سیاهرگی هستند، در اولویت قرار دارند.خصوصاً مغز ، سلولهای عصبی و کلیه ها نسبت به کاهش خونرسانی حساس هستند.

تاریخ: دو شنبه 15 اسفند 1390برچسب:,

شوک عبارت است از نقص عملکرد دستگاه قلبی ـ عروقی در خون رسانی به بافتهای حیاتی بدن به میزان کافی. در حقیقت اگر جریان خون مویرگها مختل شود، اکسیژن رسانی و رسیدن گلوکز (ماده اصلی سوخت و تغذیه سلولها) به سلولها کاهش می‌یابد و دفع دی‌اکسید کربن (CO₂) وسایر محصولات زائد از سلولها به مقدار کافی صورت نمی‌پذیرد.

عکس‌العمل بدن در برابر شوک

کاهش جریان خون اعضاء حیاتی مثل قلب و مغز می‌تواند در عرض چند دقیقه ، آسیب غیر قابل برگشتی به آنها وارد کند. به منظور جلوگیری از چنین آسیبی ، بدن یک سری مکانسیمهای جبرانی در جهت برقرار ساختن جریانی مداوم و ثابت از خون به سمت مغز و قلب فعال می‌کند که این به خرج کاهش جریان خون اعضاء کم اهمیت‌تر و غیر حساس‌تر بدن مثل پوست و عضله (در مرحله اول) و در مراحل بعدی ، کلیه‌ها و دیگر احشاء شکمی و روده‌ها انجام می‌شود. در همان زمان به منظور کمک بیشتر به افزایش جریان خون سیستم عروقی ، ضربان قلب نیز افزایش می‌یابد. این مکانیسمهای جبرانی تحت اثر دستگاه عصبی سمپاتیک و هورمونهای غده فوق کلیه (اپی نفرین و نوار پی‌نفرین) می‌باشند. عکس‌العمل بدن در برابر خون رسانی ناکافی به بافتها و اندامهای بدن (شوک) باعث بروز علائم اولیه شوک می‌شود.

علائم شوک

کفایت مکانیسمهای جبرانی به مقدار و سرعت از دست رفتن خون بستگی دارد و معمولاً تا حدی مکانیسمهای جبرانی قادرند فشار خون را در محدوده طبیعی نگه دارند که خون از دست رفته بیش از 15 تا 20 درصد کل حجم خون و به عبارتی بیش از حدود یک لیتر نباشد. علائم شوک بطور خلاصه عبارتند از:

• تشنگی شدید در مراحل اولیه.
• رنگ پریدگی و سرد شدن پوست به علت تنگ شدن عروق خونی پوست.
• نبض سریع به علت تندتر زدن قلب برای جبران شوک و بعد ضعیف شدن نبض.
• احساس ضعف و غش در بیمار به علت کاهش خون رسانی به مغز و عضلات.
• افت فشار خون فشار خون در مراحل اول فقط در حالت ایستاده افت می‌کند ولی با پیشرفت شوک در حالت دراز کشیده نیز پایین است.
• تنگی نفس شدید و تند شدن تنفس به علت ناکافی بودن خون از اکسیژن.
• کاهش هوشیاری به علت کاهش خونرسانی به مغز.

علل شوک

قلب و رگها خونی ، در بدن انسان مخزن عروقی را تشکیل می‌دهند که خون را در خود جای می‌دهند و جریان خون طبیعی تحت اثر سه عامل قدرت انقباضی قلب ، حجم خون و قطر عروق خونی می‌باشد. اگر هر یک ازاین سه عامل فشار ؛ پمپاژ قلب ، میزان خون و انبساط و انقباض رگهای خونی دچار اختلال شده و درست عمل نکنند، خون رسانی به بافتهای بدن به میزان کافی صورت نخواهد گرفت و شوک اتفاق می‌افتد. از اینرو شوک را به سه نوع کلی می‌توان تقسیم کرد.

• شوک ناشی از کاهش حجم خون
• شوک ناشی از کاهش قدرت قلب
• شوک ناشی از گشاد شدن رگهای خونی

شوک ناشی از کاهش حجم خون

ایجاد شوک به علت از دست دادن مایعات به هر دلیل شوک کمبود حجم ( هیپوولمیک ، هیپو= کمبود ، ولمیک = حجم ) نامیده می‌شود. در مصدومین رایجترین نوع شوک که خطرناک نیز می‌باشد ، شوک هیپوولمیک (Hypovolemic) یا شوک ناشی از کاهش حجم خون است. کاهش حجم خون می‌تواند مستقیماً به علت از دست رفتن خون ، (مثلاً در خونریزیهای خارجی و داخلی) یا پلاسما ( مثلاً در سوختگیهای وسیع و ... ) باشد. در اکثر موارد ، شوک کمبود حجم به علت خونریزی است که به آن شوک خونریزی یا شوک هموراژیک می‌گویند.

باید تاکید شود که خون فقط بخش کوچکی از کل مایعات بدن را تشکیل می‌دهد . تمام مایعات بدن باهم حدود 60 درصد وزن کل بدن را شامل می‌شوند. کاهش پلاسمای خون و بدنبال آن کاهش حجم خون ممکن است به دنبال از دست رفتن جبران نشده مایعات از راههای دیگر مثل اسهال ، استفراغ ، تعریق زیاد ، سوختگی ، دهیدراتاسیون ( کم آبی بدن ) و ... باشد.
اگر بدن از قبل دچار کمبود آب نیز باشد ، این عکس العمل زودتر بروز می‌نماید. در مکانهایی که درجه حرارت بالایی دارند ، مانند انبارها و کارخانه ها ، و یا اگر مصدوم قبل از جراحت ، به شدت عرق کرده است (مثلاً حوادثی که ضمن ورزش کردن و یا شکار رخ می‌دهند) و یا بعضی کارهای سخت و سنگین ، مانند بار بری و آهنگری ، ممکن است قبل از وقوع حادثه ، آب بدن را کاهش داده ، در نتیجه اثرات کاهش حجم خون سریعتر آشکار شود.

شوک قلبی

اگر قلب نتواند بخوبی عمل پمپاژ خون را انجام داده و رگهای بدن را پر از خون نگه دارد، شوک ایجاد می شود. قلب ، پمپی است که خون را از طریق رگها به درون بدن می‌فرستد و هرگونه اختلال در برون‌ده آن فوراً به صورت کاهش جریان خون اعضای مختلف بدن تظاهر می‌کند. برون‌ده قلب محصولی از دو عامل است:

• ضربان قلب ، یعنی تعداد ضربان در دقیقه.
• حجم ضربه‌ای ، یعنی حجمی از خون که در طی هر ضربه از قلب خارج می‌شود.

شوک قلبی معمولاً در اثر صدمه به قلب ، حمله قلبی و سایر بیماریهای قلبی ایجاد می‌شود. اکثر بیماریهای قلبی که درمان آن به تعویق می‌افتد، سرانجام آن قدر به قلب صدمه می‌رساند تا این که شوک قلبی رخ می‌دهد.

شوک ناشی از تغییر قطر رگهای خونی

ظرفیت رگهای بدن در مقایسه با حجم خون نباید خیلی بزرگ باشد. انبساط رگهای خونی ، بدون انقباض کافی دیگر رگهای خونی (به منظور جبران این انبساط) ایجاد شوک می‌کند. سرخرگها و سیاهرگهای بدن ، می‌توانند در پاسخ به تاثیرات هورمونی (شیمیایی) و عصبی قطر خود را تغییر دهند. دستگاه عصبی سمپاتیک (جزئی از دستگاه عصبی خودکار بدن) مسوولیت کنترل کشش عضلات موجود در جدار رگها رابه عهده دارد و فعالیت این دستگاه سبب افزایش انقباض سرخرگها می شود. اثر مشابهی نیز توسط هورمونها مترشحه از غده فوق کلیوی ( ادرنال ) ، یعنی اپینفرین و نوراپی نفرین ، ایجاد می‌شود.

انقباض سرخرگها ، مقاومت آنها را در برابر خون بطور قابل توجهی افزایش می‌دهد. در نتیجه جریان خون به بافتها کاهش یافته ،و در همان زمان فشار خون سرخرگی افزایش می یابد. به عکس ، کاهش فعالیت دستگاه سمپاتیک منجر به گشاد شدن (انبساط ) سرخرگها و افزایش جریان خون بافتها می‌شود که به موازات آن فشار خون کاهش می‌یابد. در بعضی از شرایط خاص ، موقعی که رگهای خونی ، انبساط بسیار زیادی پیدا می‌کنند، فشار خون بطور حاد کاهش یافته و مصدوم دچار شوک می‌شود.

انقباض سیاهرگها نیز می‌تواند با مکانیسمی متفاوت ، سبب افزایش فشار خون شود. در هر لحظه معین ، اکثر حجم خون موجود در گردش ، در سیاهرگها باعث می شود حجم زیادی از خون از سمت سیاهرگها به سوی قلب به حرکت درآید که با افزودن برون ده قلب ، فشار خون را افزایش خواهد داد.

اقدامات اورژانس در بیمار مبتلا به شوک

مدت زمانی را که فرصت دارید تا اقدامات اورژانس را برای مصدوم با شرایط خطرناک (خونریزی شدید و شوک) به اجرا در آورید، بسیار اندک است. لذا اقدامات درمانی باید هرچه سریعتر شروع شوند. مصدومینی که دچار شوک شده‌اند و یا احتمال شوک در آنها وجود دارد، باید سریع به بیمارستان منتقل شوند.

• مصدوم را در موقعیت مناسب قرار دهید با توجه به مشکلات و صدمات مصدوم می‌توان وی را در وضعیت مناسب قرار داد:

بلند کردن پا بهترین روش است. پاهای مصدوم را 25 سانتیمتر بلند کنید. در موارد صدمه در ناحیه گردن و یا ستون فقرات ، صدمه در ناحیه سر ، صدمه به قفسه سینه و شکم ، در رفتگی و یا شکستگی استخوان لگن و یا شکستگی لگن خاصره از این روش استفاده نکنید. بدن مصدوم را به حالتی که سر و سینه‌اش از سطح بدن پایینتر قرار گیرد، قرار ندهید، زیرا باعث می‌شود احشاء شکمی به دیافراگم فشار بیاورد. هدف این است که مصدوم در وضعیتی (طاق باز یا نیم نشسته) قرار بگیرد که کاملاً راحت باشد و به راحتی تنفس کند. مصدوم را در هر موقعیتی که قرار می‌دهید، باید علائم حیاتی را در او بررسی کنید و مراقب باشید زیرا امکان استفراغ وجود دارد.

• راه تنفس مصدوم را باز کنید. جهت این کار یک دست را بر پییشانی مصدوم و دست دیگر را زیر چانه او قرار دهید. سر مصدوم را به عقب خم کنید. این کار سبب می‌شود دهان او اندکی باز شود. اگر مصدوم نفس می‌کشد، مجاری تنفسی او را باز نگه دارید. اگر مصدوم نفس نمی‌کشد به او تنفس مصنوعی بدهید. مراقب مواد مترشحه و استفراغ مصدوم باشید و در صورت وجود آنها را پاک کنید. اگر تنفس و گردش خون مصدوم متوقف شده است، اقدامات احیاء قلبی – ریوی (CPR) را انجام دهید.

• خونریزی را با روشهای فشار مستقیم ، بالا نگه داشتن عضو مجروح ، اعمال فشار نقطه‌ای و یا دیگر راههای لازم مهار کنید. کاهش حجم خون برای مصدومی که دچار شوک شده ،خطرناک است. در صورت در دسترس بودن ، از لباسهای ضد شوک نیز استفاده کنید. اگر چنین لباسی در دسترس ندارید می‌توانید با استفاده از باندهای کشی سرتاسر اندام تحتانی را با فشار متوسط بانداژ نمایید.

• هرچه سریعتر به مصدوم اکسیژن برسانید. کمبود اکسیژن در اثر کاهش جریان خون ایجاد می‌شود. به مصدوم اکسیژن خالص برسانید.
• در صورت وجود آسیب احتمالی در ناحیه ستون فقرات ، مصدوم را بی‌حرکت نگه دارید.

• شکستگیها را آتل بندی کنید. این کار باعث می‌شود که خونریزی و درد که هر دو شوک را تشدید می‌کنند، تخفیف یابد. مصدوم را به تندی و با شدت تکان ندهید چرا که حرکت بدن ، شوک را تشدید می‌کند.
• به مصدوم اطمینان و قوت قلب دهید و او را بی‌حرکت نگه دارید. اگر مصدومینی که دچار شوک شده‌اند، بی‌حرکت و آرام باشند، شانس بیشتری برای زنده ماندن خواهند داشت.

• از کاهش دمای بدن جلوگیری کنید. باید دمای بدن مصدوم را تا حد امکان نزدیک به میزان طبیعی نگهدارید. ولی مصدوم را بیش از حد گرم نکنید. اگر امکان دارد، لباسهای خیس را از تن مصدوم در آورید. مصدومینی را که از ناحیه سر ، ستون فقرات و گردن آسیب دیده‌اند، آنها را برای گذاشتن پتو در زیرشان تکان ندهید.

• هیچ چیز به مصدوم نخورانید. مصدومی که دچار شوک شده است، دهانش خشک می‌شود و احساس تشنگی می‌کند. همچنین ممکن است در اثر اکسیژن رسانی به مصدوم ، دهان و مجاری بینی مصدوم خشک شوند. مصدوم نباید چیزی بنوشد. هیچ نوع دارو و غذا و مایعی را از طریق دهان به مصدوم ندهید. اگر چنین کنید، احتمال وقوع استفراغ را در مصدوم افزایش می‌دهید.

• هدف درمان اولیه در شوک کمبود حجم ، جلوگیری از تداوم از دست دادن خون است. درمان جایگزینی خون از دست رفته با دادن مایع است. در مرحله اول درمان در صحنه حادثه یک سرم فیزیولوژیک (که جزئی از وسایل هر امدادگری می‌باشد) یا محلول رینگرلاکتات می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. محلول رینگرلاکتات حاوی نمک در غلظتی معادل غلظت خون است و با وجود اینکه گلبولهای خونی را ندارد و نمی‌تواند تمام اعمال خون را انجام دهد، می‌تواند در مراحل اولیه درمان جایگزینی حجم خون و بالا آوردن فشار آن نقش موثری ایفا کند. با این کار رینگرلاکتات در حفظ جریان خون به تمام اعضای بدن کمک می‌کند. انتقال خون تنها با دستور پزشک و در مراحل درمان انجام می‌شود.

تاریخ: دو شنبه 15 اسفند 1390برچسب:,

هدف از ارزیابی سریع تشخیص و تصحیح مشکلاتی است که تهدید جدی برای زندگی مصدوم هستند و در نظر اول مشخص می‌باشند. موارد تهدید کننده حیات مانند مشکلات شدید تنفسی و قلبی ، ایست قلبی و تنفسی ، مسمومیت‌های شدید ، زخمهای باز قفسه سینه و خونریزیهای شدید داخلی و خارجی و ... هستند. در این مرحله بودن یا نبودن هوشیاری ، تنفس و نبض مطرح است. در این موارد اقدامات لازم چون باز کردن راه هوایی و کنترل علایم حیاتی ، برخورد با زخم مکنده و باز قفسه سینه ، کنترل خونریزی خارجی و ... انجام می‌شود.

مقدمه

هر امدادگر باید پس از اطمینان از امنیت کامل محل استقرار خود و مصدوم یا بیمار باید به ارزیابی اولیه همه گونه علایم حیاتی و هر عاملی که حیات مصدوم را در معرض خطر قرار دهد، بپردازد. در این ارزیابی سوال مهم این است که آیا مصدوم بیهوش است و یا موارد تهدید کننده حیات وجود دارد؟ در این مورد بلافاصله اقدامات لازم جهت رفع خطر را انجام دهید. هر فرد بیهوش باید در معرض خطر تلقی شود زیرا راه هوایی وی ممکن است بسته شده و به توقف وی بیانجامد.

بررسی سطح هوشیاری مریض

ابتدا هوشیاری مریض را بررسی کنید، سعی کنید برای پیدا کردن او فقط شانه‌هایش را تکان دهید و مراقبت کنید تا سر و گردن او تکان نخورد (چون ممکن است شکستگی گردن در بین باشد.)

باز کردن مجاری هوایی (Air way)

سعی کنید مجاری هوایی را باز کنید. به عقب افتادن زبان و قرار گرفتن آن در برابر گلو شایعترین علت انسداد و راه هوایی در مصدومین بیهوش است. اجسام خارجی و آسیب به مجاری هوایی نیز می‌توانند باعث انسداد راه هوایی شوند.
علایم انسداد راه هوایی: در صورت انسداد کامل هوای تنفسی به گوش نمی‌رسد و صورت و لبها کبود است و در انسداد ناقص راه هوایی صدای غلغل ، خرخر به گوش می‌رسد. و ورود و خروج هوا به ریه خوب انجام نمی‌گیرد.

تنفس را چک کنید: (Breething)

اگر راه هوایی مصدوم باز بود، تنفس او را چک کنید که آیا تنفسی دارد یا نه؟ پس از باز نمودن راه هوایی با مانور سر عقب و چانه بالا ، سر خود را نزدیک دهان مصدوم آورده سعی کنید با گوشتان صدای تنفس را بشنوید. با لاله گوش حرکت صدا را در مقابل دهان و بینی مصدوم حس کنید و با چشمهایتان حرکت قفسه سینه وی را ببینید. اگر تنفس دارد و بیهوش است او را در وضعیت بهبود قرار دهید (یعنی به پهلو ، طوریکه پای بالایش به سمت جلو و دست زیرش به سمت عقب برود.) تا ترشحات طبیعی دهان (یا استفراغ) وی وارد ریه‌ها نشود. و اگر تنفس ندارد و تنفس به او بدهید.

گردش خون بیمار را چک کنید: (Circulation)

نبض گردنی یا نبض کاروتید بیمار را برای اطمینان از وجود گردش خون و عملکرد طبیعی قلب چک کنید.

بررسی وجود خونریزی

وجود خونریزیهای شدید سبب از دست رفتن خون و نرسیدن خون به اندامهای حیاتی مانند مغز و کلیه و سرانجام پدیدار شدن شوک می‌شود.
پس از کنترل A.B.C بیمار و پس از اطمینان از اینکه راه هوایی باز است (A) بیمار به خوبی نفس می‌کشد (B) و جریان خون به خوبی در رگها جاری است (C)(یعنی بیمار نبض دارد)، که ارزیابی اولیه نام دارد. در مرحله بعدی ارزیابی کیفیت علایم حیاتی بیمار را بررسی می‌کنیم. علایم حیاتی عبارتند از نبض ، تنفس ، وضعیت پوست ، سطح هوشیاری و فشار خون.

معاینه مصدوم

معاینه بالینی مصدوم باید پس از بررسی و اطمینان از طبیعی بودن علائم حیاتی بیمار انجام شود که برای معاینه همیشه از سر به سمت پایین معاینه می‌کنیم.

دهان

تنفس را چک کنید. به عمق ، میزان و ماهیت آن (اینکه تنفس آسان است یا مشکل و صدادار یا آرام است) توجه کنید. به بو توجه کنید. سریعا داخل دهان را بگردید تا مطمئن شوید چیزهایی مثل استفراغ ، خون ، غذا ، دندان مصنوعی و غیره که باعث بند آمدن نفس بیمار می‌شوند، در دهان وجود ندارد. لبها را چک کنید و ببینید آیا سوخته یا بیرنگ هستند یا نه که احتمالا علامت مسمومیت هستند. پشت لبها را نگاه کنید و دقت کنید که آیا کبودی وجود دارد چون کبودی لبها نشانه خفگی است. دندانها را آزمایش کنید. اطمینان یابید که دندان لقی به گلوی بیمار نیفتاده باشد. مطمئن شوید که دندانهای مصنوعی محکم به لثه چسبیده‌اند. در غیر اینصورت دندانها را خارج کنید.

جمجمه

با ملایمت سر را از زمین بلند کنید، به دنبال خونریزی ، ورم یا برآمدگی ، فرورفتگی بگردید. اینها ممکن است نشانه شکستگی در جمجمه باشند.

گردن و ستون فقرات

یقه را شل کنید. انگشتان خود را روی ستون فقرات قرار دهید و از بالای گردن تا به پایین تا آنجا که دستتان می‌رسد انگشتان خود را با ملایمت در فرورفتگی پشت قرار دهید و بدون آنکه باعث حرکت مصدوم شوید یا لباسش را درآورید از روی لباس تا آنجا که ممکن است بالا و پایین پشت را بگردید تا اطمینان حاصل کنید که در رفتگی و یا شکستگی روی ستون فقرات وجود دارد یا خیر؟ به وجود یا عدم وجود بی‌نظمی در ستون فقرات دقت کنید. چون بی‌نظمی در ستون فقرات احتمالا نشانه شکستگی است. مصدومی را که احتمال می‌دهید آسیب مهره‌های گردنی یا کمری داشته باشد، تکان ندهید بخصوص اگر بیهوش باشد. برای معاینه از هر دو دست استفاده نمایید، به صورتی که بتوانید دو سمت بدن را با هم مقایسه کنید.

بینی و گوشها

باید از نظر اشیاء خارجی چک شوند. در بینی و گوشها بدنبال نشانه‌هایی از خون و یا مایع شفاف نخاعی یا مخلوط هردو باشید که احتمال دارد بیانگر شکستگی در جمجمه باشند. در گوش مصدوم صحبت کنید تا شنوایی او را بسنجید.

صورت

به رنگ صورت دقت کنید، ممکن است رنگ پریده یا برافروخته باشد، و حتی ممکن است در صورت اشکال در تنفس کبود باشد. در همان حال به حرارت صورت توجه کنید. ببینید که به طور غیرعادی سرد است یا گرم. به حالت پوست توجه کنید که خشک ، مرطوب یا عرق کرده است یا خیر؟

تاریخ: دو شنبه 15 اسفند 1390برچسب:,

دانلود

 

تاریخ: دو شنبه 1 اسفند 1390برچسب:,

دانلود

تاریخ: دو شنبه 1 اسفند 1390برچسب:,

دانلود

تاریخ: دو شنبه 1 اسفند 1390برچسب:,

دانلود

تاریخ: دو شنبه 1 اسفند 1390برچسب:,

دانلود

تاریخ: دو شنبه 1 اسفند 1390برچسب:,

دانلود ویدئو

تاریخ: شنبه 29 بهمن 1390برچسب:,

دانلود

تاریخ: شنبه 29 بهمن 1390برچسب:,

دانلود قسمت 1

دانلود قسمت 2

تاریخ: شنبه 29 بهمن 1390برچسب:,

تاریخ: شنبه 29 بهمن 1390برچسب:,

دانلود

تاریخ: جمعه 28 بهمن 1390برچسب:,

دانلود

تاریخ: جمعه 28 بهمن 1390برچسب:,